Şüpheli veya sanığın ceza muhakemesinde savunmasını yapan avukatına müdafi denir.
Şüpheli veya sanık için ceza soruşturması ve kovuşturması kapsamında, baro görevlendirmesi ile yapılan hukuki yardımlar müdafi görevlendirmesi olarak adlandırılır.
Ancak adli Yardım Başvurusu bundan farklıdır.(https://kenangoksu.com/adli-yardim-basvurusu/)
Şüpheli veya sanığın isteği halinde veya zorunlu hallerde resen müdafi görevlendirmesi yapılır.(https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5271.pdf)
Kolluk, savcılık, mahkeme veya hâkimliklerin talebi üzerine, baro CMK listesinde kayıtlı avukatlar arasından, puan esasına göre sıra ile görevlendirme yapar.
Bu şekilde görevlendirilen müdafiinin görevi; şüpheli veya sanığın vekâletname ile başka bir avukat ile anlaştığında sona erer.
Unutulmamalıdır ki mağdur ve müşteki için de talepleri halinde baro tarafından vekil görevlendirilecektir.
1-Birincisi şüpheli/sanık vekâletname aranmaksızın müdafi ile her zaman ve konuşulanları başkalarının duyamayacağı bir ortamda görüşür. (YGAİY 21)
2-Soruşturma ve kovuşturma evrelerinin her aşamasında müdafi şüpheli veya sanıkla görüşür. (YGAİY 20/3)
3-Müdafiin ifade alma veya sorgu süresince şüpheli/sanığın yanında olma ve hukukî yardımda bulunma hakkı engellenemez, kısıtlanamaz. (YGAİY 20/3)
Bununla beraber, müdafi sadece hukukî yardımda bulunabilir, şüpheliye sorulan soruya doğrudan cevap veremez, onun yerini aldığı izlenimi oluşturamaz.
Fakat, müdafi şüpheliye bütün kanunî haklarını hatırlatabilir ve müdafiin her türlü müdahalesi tutanağa geçirilir. (YGAİY 23/1-d)
Şüphelinin aynı olayla ilgili olarak yeniden ifadesinin alınması ancak Cumhuriyet savcısı tarafından yapılabilir. (CMK 148/5)
4-Müdafiin bir diğer yetkisiyle, soruşturma evresinde dosya içeriğini inceleyebilir, örneğini harçsız olarak alabilir. Ama kollukta bulunan soruşturma dosyası için yetkili Cumhuriyet savcısının yazılı emri gerekir. (YGAİY 22)
5-Ancak soruşturmayı geciktirmemek kaydıyla, müdafi yer gösterme işlemi sırasında hazır bulunabilecektir. (CMK 85/2)
6-Sulh ceza hâkimi önüne çıkarılan şüphelinin sorgusunda müdafii bulunması zorunludur. (CMK 91/7)
1-Sorgusu yapılmış olan sanık ve ancak bu hususta sanık tarafından yetkili kılındığı hâllerde müdafii isterse, mahkeme sanığı duruşmada hazır bulunmaktan bağışık tutabilecektir.(CMK 196/1)
2-Sanık, ancak alt sınırı beş yıl ve daha fazla hapis cezasını gerektiren suçlar hariç olmak üzere, istinabe suretiyle sorguya çekilebilecektir.
Fakat sorgu için belirlenen gün, Cumhuriyet savcısı ile sanık ve müdafiine bildirilecektir. Bununla beraber Cumhuriyet savcısı ile müdafiin sorgu sırasında hazır bulunması zorunlu değildir. (CMK 196/2)
Ancak sorgusundan önce sanığa, ifadesini esas mahkemesi huzurunda vermek isteyip istemediği sorulacaktır. (CMK 196/2)
1-Şüpheli veya sanığın salıverilme istemi (CMK 103-104) üzerine; merciince Cumhuriyet savcısı, şüpheli, sanık veya müdafiin görüşü alındıktan sonra, üç gün içinde istemin kabulüne, reddine veya adlî kontrol uygulanmasına karar verir.
Duruşma dışında bu karar verilirken Cumhuriyet savcısı, şüpheli, sanık veya müdafiinin görüşü alınmaz. (CMK 105)
2-Soruşturma evresinde tutuklu şüphelinin, en geç 30’ar günlük süreler itibarıyla tutukluluk hâlinin incelenmesi; Cumhuriyet savcısının istemi üzerine sulh ceza hâkimi tarafından 100. madde hükümleri göz önünde bulundurularak şüpheli veya müdafii dinlenilmek suretiyle karar verilir. (CMK 108/1)
3-Aşağıdaki tabloda tutuklulukta geçirilecek üst süreler CMK 102’ye göre gösterilmiştir.
| Ağır Ceza Dışı | Ağır Ceza | 102/2 | 102/4 | |
| Soruşturma | 6 ay | 1 yıl | – | 1 yıl 6 ay + 6 ay |
| Kovuşturma | 1 yıl + 6 ay | 2 yıl + 3 yıl | 2 yıl + 5 yıl | – |
(https://kenangoksu.com/agir-ceza-mahkemesi-mersin-avukat-agir-ceza-avukati/)
Buna göre, tutukluluk süreleri, zorunlu hallerde, gerekçesi gösterilerek; yukarıda belirtilen artı süreler kadar uzatılabilir.
Ancak uzatma kararları; Cumhuriyet savcısının, şüpheli veya sanık ile müdafiin görüşleri alındıktan sonra verilir.(CMK 102/3)
Hükümlü olan bir yakınınız adına avukata vekâlet verebilmek için;
1-Vesayet kararı;
2-Veya “Avukat tutabilmeniz için mahkemeden size yetki verildiğine ilişkin tedbir kararı” bulunması gereklidir.
Vasilik başvurusu yapılmamış veya vesayet davası devam ediyorsa mahkemeden TMK 420 kapsamında ; “Vasi adayı olarak, hükümlü adına avukat tayin etmek amacıyla tarafıma tedbiren yetki verilmesini talep ediyorum.” şeklinde bir dilekçe ile vesayet mahkemesine başvurabilirsiniz.
3-Eğer cezaevinde hükümlü olarak bulunan kişi; cezaevine alınmadan önce, onun adına avukata vekâletname verebileceğinize yönelik yetkiyi içeren bir vekâletname vermiş ise bu vekâletnamenize dayanarak da istediğiniz avukatı vekil/müdafi tayin edebilirsiniz.
Daha ayrıntılı bilgi almak için iletişim kısmından irtibata geçebilirsiniz.
