Seri muhakeme usulü CMK 250. maddede, 7188 sayılı yasa ile yapılan düzenleme ile hayata geçirilmiştir.
Ancak aşağıdaki suçlar bakımından, soruşturma evresi sonunda, kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilmediği takdirde seri muhakeme usulü uygulanır.(https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5271&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5)
A) Türk Ceza Kanununda yer alan;
1. Hakkı olmayan yere tecavüz (154/1-3),
2. Genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması (170),
3. Trafik güvenliğini tehlikeye sokma (179/2-3),
4. Gürültüye neden olma (183),
5. Parada sahtecilik (197/2-3),
6. Mühür bozma (203),
7. Resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyan (206),
8. Kumar oynanması için yer ve imkan sağlama (228/1),
9. Başkasına ait kimlik veya kimlik bilgilerinin kullanılması (268), suçları.
Ayrıca, 6136 sayılı yasanın 13/1-3-5, ile 15/1-2-3 de belirtilen suçlar, 6831 sayılı Orman Kanununun 93/1 de belirtilen suç, 1072 sayılı kanunun 2 nci maddesinde belirtilen ile 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun ek 2/1’in (1) numaralı bendinde belirtilen suç da bu usule tabidir.
Cumhuriyet savcısı veya kolluk görevlileri, şüpheliyi, seri muhakeme usulü hakkında bilgilendirir.Ve Cumhuriyet savcısı tarafından seri muhakeme usulünün uygulanması şüpheliye teklif edilecektir.
Yalnız, şüphelinin müdafii huzurunda teklifi kabul etmesi hâlinde bu usul uygulanır.
Seri muhakeme usulünün uygulanmasını teklif etmek amacıyla şüpheli hakkında zorla getirme kararı verilemez ve yakalama emri düzenlenemez. (CMKSMY md. 5/7)
Ancak şüpheli talep ederse, teklifi değerlendirmesi için bir aydan fazla olmamak üzere makul bir süre verilecektir. (CMKSMY md. 10/3)
Bununla beraber şüpheli, iddianamenin düzenlenmesine kadar Cumhuriyet savcısına başvurarak hakkında seri muhakeme usulünün uygulanmasını talep ederse bu usul uygulanacaktır. (CMKSMY md. 5/11)
Buna göre, Cumhuriyet savcısı, Türk Ceza Kanununun 61 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen hususları göz önünde bulundurarak, suçun kanuni tanımında öngörülen cezanın alt ve üst sınırı arasında tespit edeceği temel cezadan ½ oranında indirim uygulamak suretiyle yaptırımı belirler.
Cumhuriyet savcısı tarafından, sonuç olarak hapis cezası belirlenmiş ise;
1-Hapis cezası (ancak koşulların bulunması hâlinde) TCK 50 nci maddesine göre seçenek yaptırımlara çevrilebilecektir.
2- Hapis cezası (ancak koşulların bulunması hâlinde) TCK 51 nci maddesine göre ertelenebilir.
3- Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına ilişkin CMK 231 inci madde kıyasen uygulanabilecektir.
Fakat seri muhakeme usulünün uygulanması güvenlik tedbirlerine ilişkin hükümlerin uygulanmasına engel teşkil etmez.
Cumhuriyet savcısı, soruşturma sonucunda şüpheli hakkında seri muhakeme usulünün uygulanmasına ilişkin talep yazısında, isnat olunan suçu oluşturan olayların özeti, şüphelinin teklifi müdafi huzurunda kabul ettiği, belirlenen yaptırım ve uygulanmış ise güvenlik tedbirleri, gösterilir.
En son olarak, seri muhakeme teklifini müdafi huzurunda kabul eden şüpheli, aynı gün mahkemeye yönlendirilir. (CMKSMY md. 10/3)
Şüpheli müdafii huzurunda dinlenir. Sonra teklifi müdafi huzurunda kabul şartının gerçekleştiği ve eylemin seri muhakeme usulü kapsamında olduğu kanaatine varılırsa talepte belirlenen yaptırım doğrultusunda hüküm kurar.
Aksi takdirde talebi reddeder ve soruşturmanın genel hükümlere göre sonuçlandırılması amacıyla dosyayı Cumhuriyet başsavcılığına gönderir.
Fakat mazeretsiz olarak mahkemeye gelmeyen şüpheli, bu usulden vazgeçmiş sayılır.
Seri muhakeme usulünün herhangi bir sebeple tamamlanamaması veya soruşturmanın genel hükümlere göre sonuçlandırılması amacıyla Cumhuriyet başsavcılığına gönderilmesi hâllerinde, şüphelinin bu usulü kabul ettiğine ilişkin beyanları ile bu usulün uygulanmasına dair diğer belgeler, takip eden soruşturma ve kovuşturma işlemlerinde delil olarak kullanılamaz.
1-Yaş küçüklüğü.
2-Akıl hastalığı.
3-Sağır ve dilsizlik.
4-Soruşturma dosyasında yer alan adreste bulunmama veya yurt dışında olma ya da başka bir nedenle şüpheliye ulaşılamaması.
5-Mazeretsiz olarak mahkemeye gelmeme.
6-Şüphelinin kabul etmemesi. (Şüpheli, mahkeme tarafından hüküm kuruluncaya kadar, her zaman, bu usulün uygulanmasına yönelik iradesinden vazgeçebilir.) (CMKSMY md. 5/4)
7- İştirak hâlinde işlenen suçlarda şeriklerden biri kabul etmemesi.
8-Şerikler arasında yaşı küçük, akıl hastası veya sağır ve dilsiz bulunması.
Mahkemece kurulan hükme itiraz edilebilir.
Seri muhakeme sonucunda verilen mahkumiyet hükmü kesinleştiğinde adli sicile kaydedilecektir.
Sonuç olarak, yukarıda bahsedilen hususları kavrayabilmek için teknik hukuk bilgisine ihtiyaç vardır. Verimli bir sonuç alınması için her dosyanın ayrıntılı olarak değerlendirilmesi önem arz etmektedir. Aynı zamanda bu durum ceza avukatı seçerken doğru tercih yapmayı zorunlu kılmaktadır.
Daha kapsamlı bilgi almak için iletişim kısmından irtibata geçebilirsiniz.
