Yetkilendirme sözleşmesi, taşınmazın alım-satım veya kiralama işlemlerinin takibi için taşınmaz ticareti ile uğraşan işletmeye verilen iznin belgelendiği yazılı sözleşmedir.
Taşınmaz ticareti ile ilgili yazılı kurallar Taşınmaz Ticareti Hakkındaki Yönetmelik (TTHY) kapsamında düzenlenmiştir.
https://www.mevzuat.gov.tr/File/GeneratePdf
Yetkilendirme sözleşmesi ile ilgili hükümler yönetmeliğin 15. maddesinde açıklanmıştır.
Buna göre taşınmaz ticaretine yönelik tüm hizmetler, iş sahibi ile Ticaret İl Müdürlüğünden alınmış yetki belgesine sahip taşınmaz ticareti ile iştigal eden işletme arasında yazılı şekilde yapılan yetkilendirme sözleşmesine dayanılarak verilir.
Yetkilendirme sözleşmesi birer nüshası taraflarda kalacak şekilde en az iki nüsha düzenlenecektir.
Bu sözleşmede asgari olarak aşağıdaki bilgilere yer verilir:
a) Ticaret İl Müdürlüğünden alınan yetki belgesinin numarası ve iletişim bilgileri ile sorumlu emlak danışmanının adı, soyadı ve imzası.
b) İş sahibinin adı, soyadı, T.C. kimlik numarası veya yabancı kimlik numarası ile iletişim bilgileri ve imzası. Tüzel kişinin unvanı ve iletişim bilgileri ile temsile yetkili kişisinin adı, soyadı ve imzası.
c) Yetki sözleşmesi kapsamında verilecek olan hizmetler ve hizmet bedelleri.
ç) Tarafların hak ve yükümlülükleri.
d) Kararlaştırılması halinde; oran veya tutarı işletme veya sözleşmeli işletme için toplam hizmet bedelini aşmamak koşuluyla tarafların sözleşmeden cayması durumunda ödenecek cayma bedeli, cezai şart ile tarafların diğer mali ve hukuki sorumlulukları.
e) Sözleşmenin süresi.
f) Tarafların tebligat adresleri.
Bunlardan ayrı olarak, alım satım ve kiralamalara konu taşınmaza ilişkin aşağıdaki hususlara ayrıca yer verilmelidir.
a) İmar ve yapı kullanma izin durumu.
b) Tapu kaydı bilgileri,cinsi ve adresi.
c) Büyüklüğü, yaşı ve fiili kullanım durumu.
ç) Kat,cephe ve manzara gibi konum özellikleri.
d) Toplu taşıma araçlarının duraklarına yaklaşık mesafesi.
e) Sosyal ve kültürelmekânlara yaklaşık mesafesi.
f) Oda, salon, banyo, tuvalet ve balkon sayısı ile bunların yaklaşık büyüklükleri gibi iç özellikler.
g) Apartman, site, bina veya müstakil olma durumu. Sosyal ve kültürel donatılar gibi dış özellikler.
ğ) Araziler için hisse,emsal ve öngörülen bina yüksekliği bilgileri ile üzerinde ekili veya dikili ürün bulunup bulunmadığı.
h) Üzerinde ipotek, haciz ve benzeri kısıtlamaların bulunup bulunmadığı,
Yukarıdaki bilgilerin ilgili elektronik sistemlerden veya kayıtlardan sağlanamaması durumunda, iş sahibinin yazılı veya elektronik ortamdaki beyanı esas alınır. İş sahibinin beyan ettiği bilgilerin gerçeği yansıtmamasından iş sahibi sorumludur. (TTHY md. 15/5)
Yetkilendirme sözleşmesinin önemi taşınmaz ticareti ile uğraşan tacirler için tartışmasızdır. Çünkü yetkilendirme sözleşmesi olmadığında, rakip firmaların yer gösterme işlemi engellenemez. Bundan da önemlisi, engellenemeyen bu yer gösterme işlemi sonucunda bir başka firmanın satış işlemini gerçekleştirmesi mümkündür. Bu halde hizmet bedelini sözleşme kurulmasına aracılık eden firma hak edecektir. Unutulmamalıdır ki gayrimenkul ticaretinin hukuki niteliği, tellallıktır. Ve tellal sözleşme gerçekleştiğinde ücrete hak kazanacaktır. Bu özelliği ile literatürde tesadüfe bağlı sözleşme olarak ifade edilmektedir.
Ayrıca, yetkilendirme sözleşmesi bulunmasa dahi, yazılı yer gösterme belgesinin bulunması halinde, taşınmaz ticareti ile uğraşan işletme bertaraf edilerek satışın alıcı ve satıcı arasında bilahare tamamlanması durumunda da işletmenin hizmet bedeli hakkı doğacaktır. Yargıtay uygulaması da ısrarlı şekilde bu yönde sürdürülmektedir.
https://kenangoksu.com/emlakci-komisyonu-gayrimenkul-avukati-mersin/
Sonuç olarak; yukarıda bahsedilen hususlarda, uygulamada sıkça hukuki sorunlar yaşanmaktadır. Makaleye konu edilen hususlar genel hatları ile ifade edilmiştir. Verimli bir sonuç alınması için her dosyanın ayrıntılı olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Dosyada farklı durumların olup-olmadığının incelenmesi önem arz etmektedir. Aynı zamanda bu durum gayrimenkul hukuku avukatı seçerken doğru tercih yapmayı zorunlu kılmaktadır.
Daha kapsamlı bilgi almak için iletişim kısmından irtibata geçebilirsiniz.
